مطالعات قرآنی
عزت الله مولایی نیا؛ مریم جزایری
چکیده
سورهی حشر در جریان رویارویی پیامبر(ص) با یکی از قبایل یهودی ساکن مدینه فرود آمده و دارای بخشهای مختلفی است که محتوای آن را از سایر سورهها متمایز میسازد. لحن قاطع آیات ابتدایی این سوره، نشانهی جدیبودن جریان خطرناکی است که اگر با ارادۀ مستقیم خداوند ریشهکن نشود، مسلمانان را به دردسر خواهد انداخت و خداوند با انتساب برخی امور ...
بیشتر
سورهی حشر در جریان رویارویی پیامبر(ص) با یکی از قبایل یهودی ساکن مدینه فرود آمده و دارای بخشهای مختلفی است که محتوای آن را از سایر سورهها متمایز میسازد. لحن قاطع آیات ابتدایی این سوره، نشانهی جدیبودن جریان خطرناکی است که اگر با ارادۀ مستقیم خداوند ریشهکن نشود، مسلمانان را به دردسر خواهد انداخت و خداوند با انتساب برخی امور در جریان این رویارویی به خود، این نکته را به مسلمانان گوشزد میکند که هشیار باشند و در فضای جنگافروزی و پیمانشکنی برخی از قبایل اهل کتاب، ضمن حفظ وحدت و یکپارچگی میان خود، از کید خائنین به ظاهر مسلمان که با دورویی و نفاق قصد اخلال در نظام اسلام را دارند، غافل نشوند. و با بیان فرجام عمل کسانی که با پیروی از شیطان، عاقبتی جز عذاب الهی ندارند، بر لزوم توجه به خداوند و تسبیح او تأکید مینماید. این نوشتار با بررسی محتوای کلی سورۀ حشر، و آیۀ دوم آن، برداشت غالب مفسران از وجه تسمیۀ این سوره به «حشر» را مورد نقد قرار داده و دیدگاه نوینی را ارائه میدهد. به گونهای که هم فاقد تعارض تاریخی دیدگاه مفسران است و هم با سیاق و لحن آیات ابتدایی سوره تناسب بیشتری دارد.